فرش دستباف یکی از ارزشمندترین و زیباترین انواع فرش است که با هنر دست هنرمندانی قهار بافته می شود. این فرش ها نسبت به فرش های ماشینی حساس تر هستند و از همین رو شستشو و تمیز کردن آن ها نیز نیاز به دقت و توجه بیشتری دارد.
بهترین روش های شستن فرش دستباف در خانه
به گزارش ایلنا، فرش دستباف یکی از ارزشمندترین و زیباترین انواع فرش است که با هنر دست هنرمندانی قهار بافته می شود. این فرش ها نسبت به فرش های ماشینی حساس تر هستند و از همین رو شستشو و تمیز کردن آن ها نیز نیاز به دقت و توجه بیشتری دارد. خیلی از افراد برای شستن فرش های دستی از قالیشویی ها کمک می گیرند و افراد زیادی نیز ترجیح می دهند خودشان در خانه اقدام به شستشوی فرش های دستباف کنند. اما شستن فرش دستباف چگونه است؟ برای تمیز کردن فرش دستباف باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ در این مقاله می توانید با بهترین روش های شستن فرش دستباف در خانه آشنا شوید.
فرش دستی هر چند وقت یک بار نیاز به شستشو دارد؟
زمان شستشوی فرش های دستباف به این که فرش ها در کدام بخش خانه قرار دارند و چقدر در معرض رفت و آمد هستند بستگی دارد. اگر فرش های شما در راهرو یا فضای اصلی سالن پهن شده اند، حداقل هر دو هفته یک بار باید جارو شوند. از طرف دیگر اگر جز آن دسته از افرادی هستید که معمولاً زیاد مهمانی می دهید، شاید بهتر باشد بعد از هر مهمانی فرش ها را با جارو تمیز کنید. معمولاً افرادی که فرزند کوچک یا حیوان خانگی نیز دارند، باید زودتر از سایرین فرش های خود را بشویند. جمع شدن گرد و غبار و آلودگی روی فرش های دستباف می تواند به بافت فرش آسیب برساند و الیاف طبیعی آن را شل کند.
بهتر است برای جلوگیری از لکه شدن فرش ها حتماً بعد از کثیف شدن بلافاصله اقدام به تمیز کردن آن کنید. باقی ماندن لکه برای مدت طولانی روی فرش موجب ثبت آن می شود و تمیز کردن آن را مشکل می کند.
چرا شستن فرش دستباف اهمیت زیادی دارد؟
شستن فرش دستباف در خانه آن هم بدون هیچ دانش و تجربه ای می تواند موجب آسیب به بافت ظریف این فرش ها شود و جلوه زیبایی این فرش های شکیل را تحت تأثیر قرار دهد. زمانی که برای شستشوی فرش دستباف از شوینده نامناسب یا روش شستشوی اشتباه استفاده کنید، فرش کیفیت خود را از دست می دهد و ممکن است حتی لکه هایی زرد رنگ روی آن ایجاد شود و دیگر درخشش و جذابیت گذشته را نداشته باشد. سعی کنید قبل از شستن فرش دستباف حتماً از رنگ ندادن آن مطمئن شوید و با توجه به جنس فرش، یک روش ایمن را انتخاب کنید.
۱- مراحل شستن فرش دستباف در خانه با روش آبکشی
یکی از قدیمی ترین و سنتی ترین روش های شستن فرش دستباف، روش آبکشی است. در ادامه می توانید با جزئیات این روش آشنا شوید.
۱- غبارگیری فرش، اولین مرحله شستن فرش در خانه
اگر قصد دارید که فرش دستباف خود را در خانه بشویید، قبل از هر کاری لازم است که گرد و غبار روی فرش را از بین ببرید. برای این کار معمولاً از دو روش غبارگیری معمولی و مکانیکی استفاده می شود. در ادامه می توانید بیشتر با جزئیات غبارگیری فرش به روش های مختلف آشنا شوید.
غبارگیری معمولی فرش
در این روش برای از بردن گرد و خاک فرش را همانند روش های قدیمی که شاید در فیلم ها دیده باشید، می تکانند. برای این کار معمولاً به وسیله یک چوب به پشت فرش می زنند. ضربات چوب موجب می شود تا گرد و خاک از فرش خارج شود. اما توجه داشته باشید که ضربه هایی که فرش وارد می شود، به هیچ عنوان نباید شدید باشد. زیرا این کار به بافت فرش آسیب وارد می کند. بعد از اینکه ضربه زدن به فرش تمام شد، سطح فرش با جاروی دستی تمیز می شود. امروزه برای راحتی کار از جارو برقی به جای جارو دستی استفاده می شود. بسیاری از افراد برای شستن فرش در خانه تنها آن را با جارو برقی تمیز می کنند و مرحله ضربه زدن به فرش را کاملاً حذف می کنند.
غبارگیری مکانیکی فرش
غبارگیری مکانیکی روشی است که برای از بین بردن گرد و خاک فرش در قالیشویی ها انجام می شود. این کار با استفاده از تجهیزاتی مخصوص انجام می شود.
۲- تست کردن رنگدهی فرش از مراحل شستن فرش دستباف در خانه
قبل از استفاده از هر نوع شوینده ای برای شستن فرش دستباف در خانه ابتدا باید مطمئن شوید که فرش ما رنگ پس نمی دهد. برای این کار باید یک دستمال پارچه ای سفید را کمی خیس کنید. سپس روی پرز فرش بکشید. اگر دستمال شما رنگی شد، پس فرش شما رنگ می دهد. تنها کمی بی توجهی در فرآیند شستشوی فرش می تواند ظاهر فرش را به طور کامل خراب کند. اگر رنگ فرش خراب شود، باید فرش ها را برای ترمیم به قالیشویی های متخصص بفرستید. از آن جایی که قیمت رنگ برداری فرش دستباف گران است، مجبور به پرداخت هزینه گزافی برای این ترمیم خواهید شد. در صورتی که فرش شما رنگ پس نمی دهد، می توانید به راحتی مراحل شستن فرش دستباف در خانه را آغاز کنید.
۳- خیس کردن فرش برای شستن فرش در خانه
بعد از تست رنگ فرش باید فرش را رو زمین شیب دار پهن کنید. سپس جریان آب سرد را روی فرش بگیرید. استفاده از آب گرم برای شستن فرش دستباف در خانه مناسب نیست و موجب پخش شدن رنگ فرش می شود. به علاوه باید بدانید که شستن فرش های چله پشم و ابریشم و فرش هایی که ابریشم زیادی دارند به روش خیس کردن مناسب نیست و موجب کاهش کیفیت فرش می شود.
۴- استفاده از شوینده مناسب برای شستن فرش دستباف در خانه
بعد از خیس شدن فرش حال باید عملیات شستشو را با مقداری شوینده مناسب آغاز کنید. بهترین مواد شوینده برای شستن فرش شوینده های خنثی و ملایم هستند. می توانید مقداری پودر لباسشویی دستی را در آب حل کنید و برای شستن فرش استفاده کنید یا برای شستن فرش در خانه از شامپو فرش حل شده در آب، مقداری پودر صابون یا مایع ظرفشویی استفاده نمایید. شستن فرش دستباف با شوینده های قلیایی موجب آسیب به بافت و رنگ فرش ها می شود.
۵- شستشو و آبکشی فرش دستباف در خانه
برای شستن فرش دستباف نباید فشار زیادی به آن وارد کنید. می توانید از یک ابر یا جاروی دسته بلند برای پخش کردن کف روی فرش استفاده کنید. بعد از آن شیلنگ آب را روی فرش بگیرید تا کف از داخل فرش خارج شود. برای از بین بردن کف می توانید از روش پاروگیری استفاده کنید. جاروی مخصوص یا پارو را به آرامی روی فرش بکشید تا کف و آب اضافی خارج شود. سپس فرش را برای ۱ ساعت در سطح شیب دار به حال خود بگذارید تا آب اضافه خارج شود.
۶- خشک کردن از مهم ترین مراحل شستن فرش در خانه
لول کردن فرش دستباف برای فرش هایی که رنگ می دهند، موجب پخش شدن رنگ فرش می شود. سعی کنید این فرش ها را به صورت پهن شده خشک کنید. برای لول کردن سایر فرش های دستباف به آرامی آن ها را لول کنید و سر جای خود قرار دهید. بعد از لول کردن به هیچ عنوان فرش را آبکشی نکنید. این کار موجب زرد شدن فرش دستباف می شود. در نهایت نیز با کمک یک جاروی چوبی یا برس در جهت خواب فرش روی آن بکشید تا ظاهر فرش دوباره مثل قبل شود.
۲- مراحل شستن فرش دستباف در خانه با شامپو فرش
همه ما فضا مناسب و وقت زیاد برای شستن فرش دستباف به روش آبکشی را نداریم. این روزها اکثر افراد برای تمیز کردن فرش های خود از روش شستن فرش بدون آبکشی استفاده می کنند. در ادامه می توانید با مراحل شستشوی فرش دستباف بدون آبکشی آشنا شوید.
۱- جاروکشی فرش برای از بین بردن گرد و غبار
در اولین مرحله از شستن فرش دستباف در خانه باید همانند روش قبل فرش را جارو کشی کنید. برای این کار باید تمام سطح فرش را با استفاده از جارو برقی تمیز کنید.
۲- آماده کردن شامپو فرش برای شستن فرش دستباف در خانه
در این مرحله یک تشت بردارید و به اندازه ۱ تا ۲ لیتر آب در آن بریزید. حالا به اندازه ۲ فنجان شامپو فرش به آب اضافه کنید. آب و شامپو فرش را آن قدر هم بزنید تا خوب کف کند.
۳- تمیز کردن فرش دستباف با شامپو فرش
در این مرحله باید با استفاده از یک توری یا اسفنج فرش را تمیز کنید. برای این کار مقداری از کف روی شامپو فرش را بردارید. سپس آن را به آرامی روی فرش بکشید. این کار را برای تمام سطح فرش انجام دهید. سپس برای حدود ۳۰ دقیقه روی فرش راه نروید.
۴- تنظیم خواب فرش از مراحل شستن فرش
بعد از نیم ساعت یک توری یا دستمال زبر بردارید و آن را در جهت خواب فرش روی آن بکشید. این کار موجب می شود تا بافت فرش شما حالتی منظم به خود بگیرد. در نهایت می توانید با استفاده از جارو برقی در یک جهت فرش را جارو کشی کنید. اگر بعد از جارو باز هم احساس می کنید که پرزهای فرش نامنظم هستند، از یک شانه یا برس برای مرتب کردن آن ها استفاده نمایید.
۳- شستن فرش دستباف در خانه با استفاده از سرکه سفید
برای شستن فرش دستباف در خانه همیشه لازم نیست که از شامپو فرش یا شوینده های شیمیایی استفاده کنید. شما در صورت نیاز می توانید خودتان با استفاده از مواد طبیعی و خانگی شوینده ها و لکه برهایی بی نظیر برای شستن فرش دستباف در خانه آماده کنید. استفاده از سرکه سفید یک روش فوق العاده برای تمیز کردن فرش های دستباف است. برای این کار باید یک پیمانه سرکه را با ۲ پیمانه آب و ۱ قاشق نمک ترکیب کنید و از آن برای تمیز کردن فرش استفاده نمایید.
۴- شستن فرش دستباف در خانه با استفاده از شیشه پاک کن
شستن فرش دستباف در خانه با استفاده از شیشه پاک کن
استفاده از ترکیب شیشه پاک کن و آب نیز یک روش دیگر برای تمیز کردن فرش دستباف است. برای این کار باید شیشه پاک کن و آب گرم را به مقدار مساوی ترکیب کنید. سپس فرش را با آن تمیز کنید. بهتر است قبل از استفاده حتماً آن را در گوشه ای از فرش تست کنید.
۵- روش شستن فرش دستباف با استفاده از محلول آمونیاک
اگر روی فرش شما لکه های سخت و زننده ایجاد شده است، می توانید برای از بین بردن این لکه های تیره از یک ترکیب حاوی آمونیاک استفاده کنید. برای این کار ابتدا دستکش به دست کنید. ۱ قاشق غذاخوری شوینده ملایم، ۱/۴ پیمانه آمونیاک، ۱/۴ پیمانه سرکه و ۱۱ لیتر آب را با هم ترکیب کنید. سپس از این ترکیب برای از بین بردن لکه های سخت روی فرش هایی که به شدت کثیف هستند استفاده نمایید.
۶- شستن فرش دستباف با جوش شیرین
برای شستن فرش با جوش شیرین تنها به مقداری جوش شیرین نیاز دارید. برای این کار باید مقداری جوش شیرین روی فرش بپاشید. بعد از ۲۰ دقیقه فرش را با جارو برقی تمیز کنید. این کار موجب از بین رفتن لکه های روی فرش دستباف می شود و به بافت آن نیز هیچ آسیبی وارد نمی کند.
۷- استفاده از هیدروژن پراکسید برای شستن فرش دستباف
برای شستن فرش دستباف در خانه با استفاده از هیدروژن پراکسید باید ۱۷۶ میلی لیتر هیدروژن پراکسید ۳ درصد را با ۳۵۰ میلی لیتر آب و ۵ قطره لیمو ترش ترکیب کنید. حالا از این شوینده برای تمیز کردن فرش دستباف استفاده نمایید.
هر چند که مراحل شستن فرش دستباف در خانه آن قدرها هم سخت نیست، اما به هر حال شستن این فرش ها ریسک زیادی دارد و می تواند به بافت فرش آسیب وارد کند. از همین رو بسیاری از افراد ترجیح می دهند برای تمیز کردن فرش های خود دستباف خود از قالیشویی استفاده کنند. در قالیشویی ابتدا بافت و جنس فرش ها بررسی می شود. سپس از یک شوینده مناسب برای تمیز کردن آن استفاده می شود. در اکثر قالیشویی های مجهز برای تمیز کردن و شستشوی فرش ها تجهیزات و شوینده های مخصوصی به کار برده می شود. در شستشوی فرش در قالیشویی های مجهز دمای آب، نوع شوینده، مقدار مواد شوینده و حتی فشار آب توسط متخصصین کنترل می شود. این موضوع موجب می شود تا فرش ها بدون هیچ آسیبی تمیز شوند.
فرآیند خشک شدن فرش ها نیز با استفاده از دستگاه های خشک کن انجام می شود و به همین دلیل معمولاً کمتر امکان قاطی شدن رنگ فرش دستباف وجود دارد. هر چند که این موضوع ممکن است در برخی قالیشویی ها مورد توجه قرار نگیرد و نتیجه کار بسیار با چیزی که انتظار دارید متفاوت باشد. برای کمک گرفتن از قالیشویی فرش دستباف حتماً باید از قالیشویی های معتبر و مطمئن استفاده کنید و در مورد حساسیت و جنس فرش خودتان نیز با کارشناسان صحبت کنید.
مزیت های شستن فرش دستباف در خانه
شستن فرش دستباف در خانه اگر به روش درستی انجام شود، بسیار بهتر از روش شستن فرش در قالیشویی است. در روش شستشوی دستی فرش ها به آرامی شسته و تمیز می شوند. از همین رو بافت فرش آسیب نمی بیند و رنگ آن خراب نمی شود. اگر در روش شستن فرش در خانه از شوینده ملایمی استفاده شود، رنگ فرش به هیچ عنوان پخش نخواهد شد و فرش شما در کمترین زمان با بهترین کیفیت تمیز خواهد شد. هر چند که برخی از انواع فرش دستی حساسیت زیادی دارند و باید تنها به روش های تخصصی و به وسیله افرادی ماهر شسته شوند. برای مثال طریقه شستن فرش دستباف ابریشم بسیار مشکل است و تنها کمی بی دقتی در شستن و خشک کردن آن می تواند ظاهر فرش را دگرگون کند.